NHỮNG KHÚC HÁT RU TẶNG NGƯỜI MẸ TRẺ
“Mẹ ru cái lẽ ở đời
Sữa nuôi phần xác, hát nuôi phần hồn
Bà ru mẹ… mẹ ru con
Liệu mai sau các con còn nhớ chăng?”
(Theo Nguyên Duy)
Hát ru cho con chủ đề 1: Cái cò, cái bống, cái bang!
Link: https://youtu.be/Qcil5_Ndn-A
Hát ru cho con chủ đề 2: Hát ru cổ tích!
Link: https://youtu.be/z2ECaePhgaA
Hát ru cho con chủ đề 3: Hát ru về mẹ!
Link: https://youtu.be/AkJj8Uvdcj0?si=Kc214Om0_qoz9j30
Hát ru cho con chủ đề 4: Hát ru về cha!
Link: https://youtu.be/Mcewnv5BVug?si=iMEgknMoJ59_uXhP
Hát ru cho con chủ đề 5: Hát ru về tình yêu!
Link: https://youtu.be/9zNAD_qFHF0?si=ZQdf8l6dJTA6l38l
Hát ru cho con chủ đề 6: Quê hương, đất nước và thiên nhiên!
Link: https://youtu.be/WAPdxXAtqbM
Hát ru cho con chủ đề 7: Hát về Lãnh tụ và Anh hùng giải phóng dân tộc!
Link: https://youtu.be/CkYh0WzNHkg?si=c1CJZhVWxkeYMANW
Trúc với mai À à ời! À à ơi! Ai đi đâu đấy hỡi ai? Hay là trúc đã nhớ mai đi tìm. Trúc với mai trồng cùng một bụi. Anh đi trúc chửa mọc măng Anh về trúc đã cao bằng ngọn tre. Anh đi lúa chửa chìa vè Anh về lúa đã đỏ hoe đầy đồng. Anh đi em chửa có chồng Anh về con bế con bồng con bang.Đố aiĐố ai ngồi võng không đưa Ru con không hát, đò đưa không chèo. Đố ai đốt cháy ao bèo Để anh gánh đá Đông Triều về ngâm. Bao giờ cho đá nảy mầm Cho sung nảy nụ, cho hồng nảy hoa. Bao giờ chạch đẻ ngọn đa Sáo đẻ dưới nước thì ta lấy mình. Bao giờ rau diếp dựng được cột đình Gỗ lim ăn ghém thì mình lấy ta. Trách anh À à ời! À à ơi! Con cò bay bổng, bay cao Bay xuống cửa huyện, bay vào Đồng Đăng. Đồng đăng có phố Kỳ Lừa Có nàng Tô Thị, có chùa Tam Thanh. Ai lên xứ Lạng cùng anh Hỏi thăm bác mẹ sinh thành ra em. Tay cầm bầu rượu nắm nèm Mải vui quên hết lời em dặn dò! Trách em Sáng trăng sáng cả vườn đào Sáng qua vườn mận, sáng vào vườn bông. Thực đích ba cô chưa chồng Để anh mua cốm, mùa hồng sang chơi. Anh sang đến nơi thì em đã có chồng rồi Để cốm anh mốc, để hồng long tài. Ai làm cho quạt long nhài Cửa ô long nhịp, cửa cài long then!Cái Củ ( Sự lam lũ, hi sinh của mẹ) À à ời! À à ơi! Cái Củ mày ngủ cho ngoan Mẹ mày đi cấy đồng xa chưa về Bắt được con trắm, con trê Cầm cổ lôi về nấu nướng đủ ăn. Miếng nạc thì để phần chồng Miếng xương phần mẹ Miếng lòng phần con!Thương Bống (Cuộc sống cơ hàn) À à ời! À à ơi! Cái Bống là cái Bống bang Con đi tìm sàng cho mẹ đổ đỗ Con đi tìm rổ cho mẹ đổ khoai Con đi bốc muối thì khoai chẳng còn. Con ngồi con khóc nỉ non Mẹ đi bẻ vọt con lon (trốn) ra hè. Có đánh thì đánh que tre Đừng đánh que lứa thì què chân con!Cái cò À à ời! À à ơi! Cái Cò đi đón cơn mưa Tối tăm mù mịt ai đưa cò à về. Cò về thăm quán cùng quê Thăm cha thăm mẹ cò về thăm anh! À à ời, à á à ơi! Cái Cò, cái Vạc, cái Nông Sao mày giẵm dẽ lúa ông vậy Cò? Không không tôi đứng trên bờ Mẹ con nhà Vạc đổ thừa cho tôi. Chẳng tin ông cứ hỏi đòi Mẹ con nhà nó còn ngồi ở kia. À à ời, à à ơi! Con cò bay bổng bay la Bay từ ngọn gạo bay ra cánh đồng. Chân trời thẳm lúa mênh mông Cò bay mỏi cánh, sao không thấy bờ. Cò ơi ta bảo thân cò Cánh kia có mỏi cho nhờ đậu vai. Thôn ta hợp tác lâu rồi Lúa ta chen đứng, chen ngồi lên nhau. Bờ ta phá bỏ từ lâu Lúa thêm chố đứng, còn đâu chỗ cò! À à ời, à à ơi! Cái cò mày đi ăn đêm Đỗ phải cành mềm lộn cổ xuống ao. Ông ơi ông vớt tôi vào. Tôi có lòng nào ông hãy xáo măng Có xáo thì xáo nước trong Đừng xáo nước đục đau lòng cò con À à ời, à à ơi! Con cò lặn lội bờ sông Gánh gạo đưa chồng, tiếng khóc nỉ non. Nàng về nuôi cái cùng con Để anh đi học nước non Cao Bằng… À à ời, à à ơi! Cái cò đậu cọc bờ ao Cái cô yếm đào lấy chú tôi chăng? Chú tôi hay tửu, hay tăm Hay nước chè đặc, hay nằm ngủ trưa. Ngày thời luống những ngày mưa Đêm thời luống những đêm thừa trống canh.Khuyên chồng À à ời, à á à ơi! Tối qua gió lọt cửa ngoài Lắng nghe văng vẳng tiếng ai khuyên chồng. Đố ai quét sạch là rừng Để ta khuyên gió, gió đừng lay cây.Từ ngày có nạn giặc Tây Ra đi chẳng định những ngày hồi hương. Đến nay trọn bốn năm trường Ôm con thiếp chịu phòng không một mình.Vì dân, vì nước, vì chàng, vì em.À à ời, à á à ơi! |
Chiều về gió lạnh cõi lòng Chim loan đón gió, bốn phương lạnh lùng. Thương người chiến sỹ anh hùng Xông pha bom đạn mịt mùng biển khơi. Ra đi thời chẳng tiếc đời Vì non, vì nước, vì chàng, vì em.Bây giờ trên khắp nước non Giặc Tây thua chạy chẳng còn một tên. Bây giờ tổ quốc bình yên Gia đình sum họp hiển vinh suốt đời.Rủ nhau đi bẻ dành dành À à ời, à á à ơi! Rủ nhau đi bẻ dành dành Dành dành chẳng bẻ, bẻ cành mẫu đơn. Biết rằng ai kém ai hơn Biết đâu sang trọng gặp cơn mưa nguồn.Gió đưa rĩu rịt cành tre Em ngồi tựa cửa bên thềm quay tơ. Đời người được mấy giấc mơ Chàng mơ chinh chiến, em mơ bóng chàng.Chàng đi xây dựng ngai vàng Vì dân, vì nước, vì chàng, vì em. Lửa hồng còn cháy trong tim Giặc kia còn muốn chôn vùi quân ta. Quân ta quyết chí một lòng Đánh tan giặc Pháp xóm làng yên vui.Lời ru của mẹ À à ời, à à ơi! Mẹ ru con thuở còn thơ Lời ru của mẹ rõ ràng đêm qua. Ru con mắt mẹ mờ xa À ơi tiếng mẹ mặn mà trong con.Bồng bồng mẹ bế con sang Đò dọc quan cấm, đò ngang quan chèo. Muốn sang thì bắc cầu kiều Muốn con hay chữ phải yêu lấy thầy.Con ngoan con ngủ đi con Để mẹ gánh nước mở bành con voi Muốn coi lên núi mà coi Coi bà Triệu tướng, cưỡi voi đánh cồng.Có con phải khổ vì con Có chồng phải gánh giang sơn nhà chồng. Có chồng chẳng được đi đâu Có con chẳng được đứng lâu cùng người.Chồng em là lính anh hào À à ời, à à ơi! Anh đi em ở lại nhà Vườn dâu em đốn, mẹ già em thương. Mẹ già một nắng hai sương Anh đi một bước trăm đường xa xôi. Tiền phương anh chẳng quản chi Hậu phương em có ngại gì gian nan.Bao giờ mảnh ruộng ngoài đồng Mảnh cao khó nước em trồng ngô khoai. Lại thêm ít đậu bên ngoài Ít rau, ít sắn với vài luống bông.Chồng em là lính anh hào Vậy anh phải quyết nêu cao tinh thần. Biết bao người sống chết cùng đi Chàng đừng tơ tưởng ái tình lả lê.Làm trai quyết chí cho bền Đánh tan giặc Pháp mới về quê hương. Anh đi đánh bắc dẹp đông Bao giờ độc lập thành công anh về.Bồng bồng À à ời! À à ơi! Bồng bồng cõng chồng đi chơi Đi đến lỗ lội đánh rơi mất chồng. Ai ơi cho tôi mượn cái gầu sòng Tôi múc nước cạn, tôi cõng chồng tôi lên. Thằng Bờm À à ời! À à ơi! Thằng bờm có cái quạt mo Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu. Bờm rằng Bờm chẳng lấy trâu Phú ông xin đổi ao sâu cá mè. Bờm rằng Bờm chẳng lấy mè Phú ông xin đổi một bè gỗ lim. Bờm rằng bờm chẳng lấy lim Phú ông xin đổi đôi chim đồi mồi. Bờm rằng Bờm chẳng lấy mồi Phú ông xin đổi nắm xôi Bờm cười!Ru con À à ời! À à ơi! Hè lặng rồi cả tiếng con ve Con ve cũng mệt vì hè nắng à oi. Mẹ em cất tiếng à ơi Kĩu cà kĩu kịt mẹ ngồi mẹ ru. Lời ru có gió mùa thu Bàn tay mẹ quạt mẹ đưa gió về. Những ngôi sao thức ngoài kia Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con. Đêm nay con ngủ giấc tròn Mẹ là ngọn gió của con suốt đời.YêuÀ à ời! À à ơi! Con ong làm mật yêu hoa Con cá bơi yêu nước, con chim ca yêu trời. Con người muốn sống con ơi Phải yêu đồng chí, yêu người anh à em. Một ngôi sao chẳng sáng lên Một bông lúa chín chẳng lên mùa vàng. Một người đâu phải nhân gian Sống trong một đốm lửa tàn mà thôi.Cái bống À à ời! À à ơi! Cái bống là cái bống bang Khéo sảy, khéo sàng cho mẹ bống nấu cơm. Mẹ bống đi chợ đồng xa Bống ra gánh đỡ chạy cơn mưa rào. |
Cáo và ong À à ời! À à ơi! Con cáo và tổ ong Tổ ong lủng lẳng trên cành Trong đầy mật ngọt ngon lành lắm thay. Cáo già nhè nhẹ lên cây Định rằng lấy được ăn ngay cho giòn. Ong thấy cáo muốn cướp con Rủ nhau xúm lại vây tròn cáo ta. Châm đầu, châm mắt cáo già Cáo già đau quá phải sa xuống rồi. Ong kia yêu giống yêu nòi Đồng tâm hợp lực đuổi loài cáo đi.Mèo thăm chuột À à ời! À à ơi! Chú mèo mà trèo cây cau Hỏi thăm chú chuột đi đâu vắng nhà. Chú chuột đi chợ đồng xa Mua mắm, mua muối về cúng cha chú mèo. Bà còng À à ời! À à ơi! Bà còng đi chợ trời mưa Cái tôm, cái tép đi đưa bà còng. Đưa bà qua quãng đường đông Đưa bà về tận ngõ trong nhà bà. Tiền bà trong túi rơi ra Tép tôm nhặt được trả bà mua rau.Thằng Cuội À à ời! À à ơi! Thằng Cuội ngồi gốc cây đa Để trâu ăn lúa gọi cha ời ời. Cha còn cắt cỏ trên đồiMẹ còn cỡi ngựa đi mời quan viên. Khuyên vợ quay về À à ời! À à ơi! Đầu năm giáp tết cửu niên Anh đề mấy chữ gửi liền thăm em. Suy đi tính lại mà xem Em đi sáu tháng lại thèm (thêm) một năm.Em tham tiền chục bạc trăm Mà em bỏ ngãi đạo làm phu thê. Vợ chồng đầu ấp má kề Sao em lỡ bỏ phu thê ở đời.Đau lòng anh lắm em ơi Con em còn bé em thời tính sao? Em đi vinh hiển nơi nao Con em thương nhớ khát khao gầy mòn.Anh đây ngậm những bồ hòn Ngày ngày còn những ôm con khóc thầm. Vậy mà em chẳng động tâm Mà em vui thú ăn làm sao yên.Vì rằng có phải đường liền Thì anh chắp cách bay lên bây giờ. Ôm con ra đứng đầu cầu Sông bao nhiêu nước dạ sầu bấy nhiêu.Lòng anh đau đớn trăm chiều Ai trông thấy trẻ cũng yêu bế bồng Sao thấy chồng mà không thấy vợ Bề bồng lấy con?Bây giờ nước mắt bằng non Thân anh gà trống nuôi con một mình. Em về đoàn tụ gia đình Cho con có mẹ, cho anh có làng.Đỗ Văn Kiếng Người lười (Ca dao) À à ời! À à ơi! Ăn no rồi lại nằm khèo Nghe giục trống chèo bế bụng đi xem Có làm thì mới có ăn Không dưng ai dễ đem phần đến cho.Vốn tôi có máu đau hàm Cơm ăn thì đỡ việc làm thì đau. Ăn thì chọn những miếng ngon Làm thì chọn việc cỏn con mà làm.Làm trai cho đáng nên trai Khom lưng cố sức gánh hai hạt vừng.Bầm ơi! À à ời! À à ơi! Ai về thăm mẹ quê ta Chiều nay có đứa con xa nhớ thầm… Bầm ơi có rét không bầm! Heo heo gió núi, lâm thâm mưa phùn Bầm ra ruộng cấy bầm run Chân lội dưới bùn, tay cấy mạ non Mạ non bầm cấy mấy đon Ruột gan bầm lại thương con mấy lần. Mưa phùn ướt áo tứ thân Mưa bao nhiêu hạt, thương bầm bấy nhiêu! Bầm ơi, sớm sớm chiều chiều Thương con, bầm chớ lo nhiều bầm nghe! Con đi trăm núi ngàn khe Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm… Tố Hữu, 1948Tát nước đầu đình Hôm qua tát nước đầu đình Bỏ quên chiếc áo trên cành hoa sen Em được thì cho anh xin Hay là em để làm tin trong nhà. Áo anh sứt chỉ đường ta Vợ anh chưa có mẹ già chưa khâu Áo anh sứt chỉ đã lâu Mai mượn cô ấy về khâu cho cùng. Khâu rồi anh sẽ trả công Đến khi lấy chồng anh sẽ giúp cho Giúp cho một nắm xôi vò Một con lợn béo một vò rượu tăm. Giúp cho đôi chiếu em nằm Đôi chăn em đắp, đôi trằm em đeo Giúp em quan tám tiền treo Quan năm tiền cưới lại đèo buồng cau. |
Việt Nam đất nước ta ơi À à ời! À à ơi! Việt Nam đất nước ta ơi Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn Cánh cò bay lả rập rờn Mây mờ che đỉnh Trường Sơn sớm chiều Quê hương biết mấy thân yêu Bao nhiêu đời đã chịu nhiều thương đau Mặt người vất vả in sâu Gái trai cũng một áo nâu nhuộm bùn Ðất nghèo nuôi những anh hùng Chìm trong máu lửa lại vùng đứng lên Ðạp quân thù xuống đất đen Súng gươm vứt bỏ lại hiền như xưa. Việt Nam đất nắng chan hòa Hoa thơm quả ngọt bốn mùa trời xanh Mắt đen cô gái long lanh Yêu ai yêu trọn tấm tình thủy chung Ðất trăm nghề của trăm vùng Khách phương xa tới lạ lùng tìm xem Tay người như có phép tiên Trên tre lá cũng dệt nghìn bài thơ Nước bâng khuâng những bến đò Ðêm đêm còn vọng câu hò Trương Chi Ðói nghèo nên phải chia ly Xót xa lòng kẻ rời quê lên đường Ta đi ta nhớ núi rừng Ta đi ta nhớ dòng sông vỗ bờ Nhớ đồng ruộng, nhớ khoai ngô Bát cơm rau muống quả cà giòn tan… (Nguyễn Đình Thi)Lao độngNgười ta đi cấy lấy công Tôi nay đi cấy còn trông nhiều bề Trông trời trông đất, trông mây Trông mưa trông nắng trông ngay trông đêm Trông cho chân cứng đá mềm Trời êm bể lặng mới yên tấm lòng.Trâu ơi ta bảo trâu này Trâu ra ngoài ruộng trâu cày với ta Cấy cày vốn nghiệp nông gia Ta đây, trâu đấy ai mà quản công Bao giờ cây lúa còn bông Thời còn ngọn cỏ ngoài đồng trâu ăn.Cày đồng đang buổi ban trưa Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày Ai ơi bưng bát cơm đầy Dẻo thơm một hạt, đắng cay muôn phần. Ai ơi chớ bỏ ruộng hoang Bao nhiêu tấc đất, tấc vàng bấy nhiêu.Tự tình Bây giờ mận mới hỏi đào Vườn hồng đã có lối vào hay chưa? Mận hỏi thì đào xin thưa: Vườn hồng có lối nhưng chưa ai vào.Trên trời có đám mây xanh Ở giữa mây trắng chung quanh mây vàng Ước gì anh lấy được nàng Để anh mua gạch Bát Tràng về xây.Hỡi cô tát nước bên đàng Sao cô múc ánh trăng vàng đổ đi…? Hỡi cô cắt cỏ bên sông Có muốn ăn nhãn thì lồng sang đây.Thân em như chiếc giường ngà Anh như mảnh chiếu quăng ra giữa đường Thân em như tấm lụa đào Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai.Thân em như củ ấu gai Ruột trong thì trắng vỏ ngoài thì đen Ai ơi nếm thử mà xem Nếm ra mới biết rằng em ngọt bùi.Thân em như hạt mưa rào Hạt rơi xuống giếng, hạt vào vừơn hoa Thân em như hạt mưa sa Hạt vào đài các, hạt ra ruộng cày.Qua đình ngả nón trông đình Đình bao nhiêu ngói thương mình bấy nhiêu.Chồng em áo rách em thương Chồng người áo gấm xông hương mặc người.Râu tôm nấu với ruột bầu Chồng chan vợ húp gật đầu khen ngon! Ứng xửƠn trời mưa nắng phải thì Nơi thì bừa cạn, nơi thì cày sâu.Công lênh chẳng quản bao lâu Ngày nay nước bạc, ngày sau cơm vàng.Cây xanh thì lá cũng xanh, Cha mẹ hiền lành để đức cho con.Trứng rồng lại nở ra rồngLiu điu lại nở ra dòng liu diu.Người đời hữu tử hữu sinh Sống lo xứng phận, thác dành tiếng thơm.Ai ơi cứ ở cho lành Tu nhân tích đức để dành về sau.Của đời muôn sự của chung Hơn nhau một tiếng anh hùng mà thôi.Sông sâu nước chảy đá mòn Của kia ăn hết, nghĩa còn ghi xươngAi mà phụ nghĩa quên công Thì đeo trăm cánh hoa hồng chẳng thơm.Thức đêm mới biết đêm dài Ở lâu mới biết là người có nhân.Gió mùa thu mẹ ru con ngủ Năm canh chày, thức đủ năm canh.Nuôi con cho được vuông tròn Mẹ thầy dầu dãi, xương mòn gối long. Con ơi cho trọn hiếu trung Thảo ngay một dạ, kẻo luống công mẹ thầy.Uốn cây từ thuở còn non Dạy con từ thuở con còn ngây thơSinh con ai nỡ sinh lòng Sinh con ai chẳng vun trồng cho con.Công cha như núi thái sơn Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra Một lòng thờ mẹ kính chaCho tròn chữ hiếu mới là đạo con.Còn cha gót đỏ như son Đến khi cha chết, gót con đen sì.Thuyền không bánh lái thuyền quay Con không cha mẹ, ai bày con nên.Có cha có mẹ thì hơn Không cha, không mẹ như đàn không dây.Cá không ăn muối cá ươn Con cãi cha mẹ trăm đường con hư.Ơn cha nặng lắm cha ơi Nghĩa mẹ bằng trời, chín tháng cưu mang.Thà ăn bát bột chà vôi Còn hơn giàu có, mồ côi một mình.Ngày nào em bé cỏn con Bây giờ em đã lớn khôn thế này.Cơm cha, áo mẹ, công thầy Nghĩ sao cho bõ những ngày ước ao.Lên cao mới biết non cao Nuôi con mới biết công lao mẫu từ.Tôm càng lột vỏ, bỏ đuôi Giã gạo cho trắng mà nuôi mẹ giàMẹ già đầu bạc như tơ Lưng đau con đỡ, mắt mờ con nuôi.Chiều chiều ra đứng ngõ sauTrông về quê mẹ, ruột đau chín chiều Ngó lên nuộc lạt mái nhà Anh em nào phải người xa Yêu nhau như thể tay chân Anh em như thể tay chân, Muốn cho lắm cội nhiều cành Con ai là chẳng con cha Làm người có tổ, có tông Nhiễu điều phủ lấy giá gương Khôn ngoan đối đáp người ngoài Bầu ơi thương lấy bí cùng Cờ bạc là bác thằng bần Đêm nằm nghĩ lại mà coi Thương ai cho bằng thương chồng Thế gian còn dại chưa khôn Miếng ăn là míếng tồi tàn Có khó mới có miếng ăn Không dưng ai dễ đem phần đến cho. Thế gian giàu bởi chữ cần |
Ứng xử
Muốn no thì phải chăm làm Của đời cha mẹ để cho Đói thì đầu gối phải bò Một cây làm chẳng nên non Thà rằng ăn bát cơm rau Ai ơi chớ vội cười nhau Ai ơi chớ vội cười nhau Cây nào là chẳng có sâu chạm cành. Ở sao cho vừa lòng người Ở rộng người cười, ở hẹp người chê. Trách người một, trách ta mười Khi giàu chẳng có đỡ ai Chim quyên nó đậu bụi riềng Chim khôn hót tiếng rành rành Người khôn nói tiếng dịu dàng dễ nghe. Đất tốt trồng cây rườm rà Những người thanh lịch nói ra dịu dàng. Người thanh tiếng nói cũng thanh Chuông kêu chuông đánh bên thành cũng kêu. Lời nói chẳng mất tiền mua Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau. Nói lời phải giữ lấy lời Đừng như con bướm đậu rồi lại bay. Hạt tiêu nó bé cay cay Anh em chín họ mười đời Chị em cùng khúc ruột rà Đồng tiền không phấn không hồ Vai mang túi bạc kè kè Giàu cha giàu mẹ thì mừng Nghèo nhân nghèo nghĩa thì lo Nghèo tiền nghèo bạc chả cho là nghèo. Tốt gỗ hơn tốt nước sơn Nâu sòng nào quản khen chê Thói đời hay chuộng bề ngoài Ai ơi gương bể khó hàn Nước trong ai chẳng rửa chân Thà rằng ăn nửa quả hồng Đừng ham của rẻ của ôi Trăm năm bia đá thì mòn Ăn lắm thì hết miếng ngon Rượu lạt uống lắm cũng say Khôn ngoan chẳng lựa nói nhiều Kim vàng ai nỡ uốn câu Hoa thơm ai nỡ bỏ rơi Người khôn ăn miếng thịt gà, Người dại ăn trái bồ nâu, Người khôn chưa đắn đã đo Hoa thơm ai chẳng nâng niu Người đời phải xét thiệt hơn Vàng sa xuống giếng khôn tìm Nói chín thì nên làm mười Thương nhau nước đục cũng trong Thương nhau trái ấu cũng tròn Yêu nhau cau sáu bổ ba Thương ai thương cả đường đi Cây cao thì gió càng lay Cái vòng danh lợi cong cong Sự đời nghĩ cũng nực cười Làm trai cho đáng nên trai Con ơi, mẹ bảo con này Con đừng học thói chua ngoa Dù no dù đói cho tươi Phòng khi đóng góp việc làng Gió đưa cây cửu lý hương Gió đưa cây cải về trời Rau răm ở lại chịu lời đắng cay. Sầu riêng cơm chẳng muốn ăn Ai ơi đừng chóng chớ chày Cơm cha, áo mẹ, công thầy, Trèo lên cây bưởi hái hoa, Vè đi ở |
Tháng năm công việc ê hề Thằng ở ra về, chủ phải cưỡi trâu. Giã ơn chúng bạn chăn trâu, Tớ về đồng bãi hái dâu chăn tằm. Tớ ở chưa được nửa năm,Chủ nhà mắng tớ, tớ nằm không yên. Tớ ở thì tớ lấy tiền, Làm chi thiểu não, làm phiền tớ thay. Chửa sáng dắt trâu đi cày, Dọn bờ cuốc góc nửa ngày chưa tha: “Bờ lớn con hãy cuốc ra, Bờ bé đắp lại cho bà, con ơi!” Việc làm khắp chốn cùng nơi, Giục đi cắt cỏ, vai tôi đã mòn. Đi thì lội suối trèo non, Cắt được gánh cỏ đã mòn đôi vai. Về nhà xay đỗ, cạo khoai, Xay thóc, giã gạo canh hai chưa nằm. Gà kia mày gáy chiêu đăm,Để chủ tao nằm, tao ngủ chút nao. “Bờ chuôm cho chí bờ ao, Mướn được thằng ở, nhẽ nào, con ơi!” Chúa ăn rồi chúa lại ngồi Bắt thằng con ở dọn nồi, dọn niêu.Ngày trước còn thí yêu yêu, Về sau chửi mắng ra chiều tốn cơm. Trước kia còn để cho đơm, Sau thì giật lấy: “Tao đơm cho mày!” Tôi đơm một đũa thì đầy, Chúa đơm ba đũa chẳng đầy xung quanh.Thằng ở câu được mè ranh, Nạc chúa ăn hết, để dành xương cho. Chúa giai là chúa hay lo, Đêm nằm cắt việc ra cho mà làm. Chúa gái là chúa ăn tham, Đồng quà tấm bánh đút nơm trong buồng. Ăn rồi chết nứt, chết trương, Chẳng nhớ thằng ở, chẳng thương con đòi. Ba năm cho được cái khố lụa chồi, Đầu bằng chiếc đũa, cái đuôi thằn lằn. Ra đường chẳng dám ở trần, Thấy chúng, thấy bản, hổ thân, hổ đời! Mẹ tôi sinh một mình tôi, Tôi ở nhà người, chịu đắng chịu cay. Đắng cay thì mặc đắng cay, Tôi ở năm ngoái, năm nay tôi về. Giã ơn cái rổ, cái sề, Nửa đêm gà gáy, tao về nhà tao. Giã ơn cái cọc cầu ao,Nửa đêm gà gáy, cho tao có mày.Nhớ Việt BắcMình về mình có nhớ ta?Mười lăm năm ấy thiết tha mặn nồng. Mình về mình có nhớ không? Nhìn cây nhớ núi, nhìn sông nhớ nguồn.Tiếng ai tha thiết bên cồn Bâng khuâng trong dạ, bồn chồn bước đi Áo chàm đưa buổi phân ly Cầm tay nhau biết nói gì hôm nay…Mình đi, có nhớ những ngày Mưa nguồn suối lũ, những mây cùng mù? Mình về, có nhớ chiến khu Miếng cơm chấm muối, mối thù nặng vai? Mình về, rừng núi nhớ ai Trám bùi để rụng, măng mai để già Mình đi, có nhớ những nhà Hắt hiu lau xám, đậm đà lòng son Mình về, còn nhớ núi non Nhớ khi kháng Nhật, thuở còn Việt Minh Mình đi, mình có nhớ mình Tân Trào, Hồng Thái, mái đình cây đa?Ta với mình, mình với ta Lòng ta sau trước mặn mà đinh ninh Mình đi, mình lại nhớ mình Nguồn bao nhiêu nước nghĩa tình bấy nhiêu… Nhớ gì như nhớ người yêu Trăng lên đầu núi, nắng chiều lưng nương Nhớ từng bản khói cùng sương Sớm khuya bếp lửa người thương đi về. Nhớ từng rừng nứa bờ tre Ngòi Thia sông Ðáy, suối Lê vơi đầy Ta đi, ta nhớ những ngày Mình đây ta đó, đắng cay ngọt bùi…Thương nhau, chia củ sắn lùi Bát cơm sẻ nửa, chăn sui đắp cùng Nhớ người mẹ nắng cháy lưng Ðịu con lên rẫy bẻ từng bắp ngô Nhớ sao lớp học i tờ Ðồng khuya đuốc sáng những giờ liên hoan Nhớ sao ngày tháng cơ quan Gian nan đời vẫn ca vang núi đèo. Nhớ sao tiếng mõ rừng chiều Chày đêm nện cối đều đều suối xa…Ta về, mình có nhớ ta Ta về ta nhớ những hoa cùng người Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi Ðèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng. Ngày xuân mơ nở trắng rừng Nhớ người đan nón chuốt từng sợi giang Ve kêu rừng phách đổ vàng Nhớ cô em gái hái măng một mình Rừng thu trăng rọi hoà bình Nhớ ai tiếng hát ân tình thuỷ chung.Nhớ khi giặc đến giặc lùng Rừng cây núi đá ta cùng đánh Tây Núi giăng thành luỹ sắt dày Rừng che bộ đội rừng vây quân thù Mênh mông bốn mặt sương mù Ðất trời ta cả chiến khu một lòng.Ai về ai có nhớ không? Ta về ta nhớ Phủ Thông, đèo Giàng Nhớ sông Lô, nhớ phố Ràng Nhớ từ Cao-Lạng nhớ sang Nhị Hà… Những đường Việt Bắc của ta Ðêm đêm rầm rập như là đất rung Quân đi điệp điệp trùng trùng Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan Dân công đỏ đuốc từng đoàn Bước chân nát đá, muôn tàn lửa bay. Nghìn đêm thăm thẳm sương dày Ðèn pha bật sáng như ngày mai lên. Tin vui chiến thắng trăm miềm Hoà Bình, Tây Bắc, Ðiện Biên vui về Vui từ Ðồng Tháp, An Khê Vui lên Việt Bắc, đèo De, núi Hồng.Ai về ai có nhớ không? Ngọn cờ đỏ thắm gió lồng cửa hang. Nắng trưa rực rỡ sao vàng Trung ương, Chính phủ luận bàn việc công Ðiều quân chiến dịch thu đông Nông thôn phát động, giao thông mở đường Giữ đê, phòng hạn, thu lương Gửi dao miền ngược, thêm trường các khu…Ở đâu u ám quân thù Nhìn lên Việt Bắc: Cụ Hồ sáng soi Ở đâu đau đớn giống nòi Trông về Việt Bắc mà nuôi chí bền. Mười lăm năm ấy ai quên Quê hương cách mạng dựng nên Cộng hoà Mình về mình lại nhớ ta Mái đình Hồng Thái cây đa Tân Trào.- Nước trôi nước có về nguồn Mây đi mây có cùng non trở về? Mình về, ta gửi về quê Thuyền nâu trâu mộng với bè nứa mai Nâu này nhuộm áo không phai Cho lòng thêm đậm cho ai nhớ mình Trâu về, xanh lại Thái Bình Nứa mai gài chặt mối tình ngược xuôi.- Nước trôi, lòng suối chẳng trôi Mây đi mây vẫn nhớ hồi về non Ðá mòn nhưng dạ chẳng mòn Chàm nâu thêm đậm, phấn son chẳng nhoà. Nứa mai mình gửi quê nhà Nước non đâu cũng là ta với mình Thái Bình đồng lại tươi xanh Phên nhà lại ấm, mái đình lại vui…- Mình về thành thị xa xôi Nhà cao, còn thấy núi đồi nữa chăng? Phố đông, còn nhớ bản làng Sáng đèn, còn nhớ mảnh trăng giữa rừng? Mình đi, ta hỏi thăm chừng Bao giờ Việt Bắc tưng bừng thêm vui?- Ðường về, đây đó gần thôi! Hôm nay rời bản về nơi thị thành Nhà cao chẳng khuất non xanh Phố đông, càng giục chân nhanh bước đường. Ngày mai về lại thôn hương Rừng xưa núi cũ yêu thương lại về Ngày mai rộn rã sơn khê Ngược xuôi tàu chạy, bốn bề lưới giăng. Than Phấn Mễ, thiếc Cao Bằng Phố phường như nấm như măng giữa trời Mái trường ngói mới đỏ tươi. Chợ vui trăm nẻo về khơi luồng hàng Muối Thái Bình ngược Hà Giang Cày bừa Ðông Xuất, mía đường tỉnh Thanh Ai về mua vại Hương Canh Ai lên mình gửi cho anh với nàng Chiếu Nga Sơn, gạch Bát Tràng Vải tơ Nam Ðịnh, lụa hàng Hà Ðông Áo em thêu chỉ biếc hồng Mùa xuân ngày hội lùng tùng thêm tươi Còn non, còn nước, còn trời Bác Hồ thêm khoẻ, cuộc đời càng vui!- Mình về với Bác đường xuôi Thưa giùm Việt Bắc không nguôi nhớ Người Nhớ ông Cụ mắt sáng ngời Áo nâu túi vải đẹp tươi lạ thường! Nhớ Người những sáng tinh sương Ung dung yên ngựa trên đường suối reo Nhớ chân Người bước lên đèo Người đi rừng núi trông theo bóng Người…- Lòng ta ơn Ðảng đời đời Ngược xuôi đôi mặt một lời song song. Ngàn năm xưa nước non Hồng Còn đây ơn Ðảng nối dòng dài lâu Ngàn năm non nước mai sau Ðời đời ơn Ðảng càng sâu càng nồng.Cầm tay nhau hát vui chung Hôm sau mình nhé, hát cùng Thủ đô. 10-1954 Phạm Thị Hương sưu tầm |
Đánh giá
Chưa có đánh giá nào.